Thứ Sáu 16 Tháng Năm - 2025 10:05:30

Thanh Hóa là tỉnh có điều kiện tự nhiên đa dạng, khí hậu, thổ nhưỡng phong phú, với đầy đủ các vùng sinh thái từ đồng bằng, trung du, miền núi đến ven biển. Toàn tỉnh có diện tích đất sản xuất nông nghiệp khoảng 242.675 ha, chiếm 21,8% diện tích tự nhiên; trong đó, đất trồng cây hàng năm 197.007 ha, đất trồng cây lâu năm chiếm 45.668 ha. Đây là lợi thế lớn để Tỉnh phát triển nền nông nghiệp toàn diện, trong đó có lĩnh vực trồng trọt, đặc biệt là cây ăn quả – một ngành hàng có tiềm năng kinh tế cao, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, nâng cao thu nhập cho người dân và xây dựng nông thôn mới bền vững.

Trong những năm qua, cùng với sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và nỗ lực của các cấp, ngành, doanh nghiệp và nông dân, diện tích và sản lượng cây ăn quả trên địa bàn tỉnh không ngừng tăng lên. Toàn tỉnh hiện có khoảng 25.000 ha cây ăn quả, với trên 2.000 ha trồng mới, 12.000 ha trồng tập trung, sản lượng thu hoạch hàng năm đạt trên 324.000 tấn, giá trị sản xuất đạt khoảng 2.300 tỷ đồng (năm 2024), tăng gấp đôi so với năm 2016, thu nhập bình quân đạt khoảng 120 triệu đồng/ha. Một số cây ăn quả chủ lực, như: Chuối 5.455 ha, dứa 3935 ha, ổi 1.132 ha, cam 1.148 ha, bưởi 2.912 ha, vải 1.229 ha, nhãn 1.422 ha,…  đã khẳng định được vị thế và hiệu quả kinh tế vượt trội. Đáng chú ý, nhiều mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất cây ăn quả đã được triển khai hiệu quả như mô hình cam công nghệ cao tại Công ty Cổ phần Mía đường Lam Sơn (thu nhập đạt trên 650 triệu đồng/ha); mô hình sản xuất cam tại xã Xuân Hòa, huyện Như Xuân, cam và bưởi tại xã Xuân Thành, huyện Thọ Xuân cho thu nhập từ 500- 550 triệu ha, mô hình trồng chuối tại huyện Cẩm Thủy cho thu nhập 350 triệu đồng/ha/năm; sản xuất dứa tại các huyện Thạch Thành, Hà Trung thu nhập bình quân khoảng 70-100 triệu đồng/ha/năm, một số vườn ổi tại huyện Thạch Thành thu nhập bình quân 01 ha đạt từ 200-300 triệu đồng/năm… Các mô hình này không chỉ góp phần nâng cao năng suất, chất lượng mà còn tạo ra những sản phẩm an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường trong nước và quốc tế.

Nhằm bảo đảm năng suất, chất lượng, nhiều tiến bộ kỹ thuật mới đã được nghiên cứu, áp dụng thành công trong sản xuất cây ăn quả, như: Phương pháp nhân giống có ưu thế bằng chiết sang ghép, trồng xen, trồng mới; kỹ thuật ghép lai tạo, cưa đốn làm trẻ gốc ghép để có năng suất cao; đốn tỉa tạo hình, tạo tán cho cây thoáng; bình tuyển các giống cây ăn quả đầu dòng; kỹ thuật kích thích ra hoa đúng vụ; bọc quả; đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm nước, tưới tự động, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP... Đặc biệt, đã du nhập và trồng thử nghiệm một số giống cây ăn quả mới từ các địa phương khác, như: Cam V2, bưởi da xanh, vú sữa Lò rèn (tại xã Xuân Thành, huyện Thọ Xuân), nhãn chín muội Hà Tây... bước đầu đánh giá sinh trưởng phát triển tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai và đạt hiệu quả kinh tế cao. Hoạt động cấp mã số vùng trồng đối với cây ăn quả và sản xuất theo quy trình VietGAP được đẩy mạnh…

Tuy nhiên, sự phát triển của ngành cây ăn quả vẫn còn không ít hạn chế. Quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún; năng suất, chất lượng chưa đồng đều; liên kết sản xuất – tiêu thụ chưa chặt chẽ; hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ hỗ trợ còn thiếu đồng bộ; tỷ lệ sản phẩm được chế biến sâu còn thấp. Tình trạng “được mùa mất giá” vẫn xảy ra ở một số nơi. Việc tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao, truy xuất nguồn gốc còn gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh, chi phí đầu vào tăng cao đang đặt ra những thách thức lớn đối với sự phát triển ổn định, bền vững của ngành cây ăn quả.

Trước yêu cầu mới trong phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái, hiệu quả, bền vững, việc phát triển cây ăn quả cần được xác định là hướng đi chiến lược trong cơ cấu lại ngành trồng trọt của tỉnh. Để thực hiện mục tiêu đó, cần tập trung rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển cây ăn quả gắn với lợi thế vùng miền, bảo đảm phù hợp với quy hoạch tỉnh và định hướng phát triển nông nghiệp hiện đại. Ưu tiên phát triển các vùng cây ăn quả tập trung có lợi thế so sánh, khả năng liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ vào sản xuất, từ khâu giống, chăm sóc, thu hoạch đến bảo quản, chế biến. Khuyến khích sản xuất hữu cơ, VietGAP, GlobalGAP; tăng cường chuyển giao kỹ thuật canh tác tiên tiến, kỹ thuật tưới tiêu tiết kiệm, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật sinh học nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, bảo vệ môi trường. Phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, xây dựng các hợp tác xã kiểu mới, tổ hợp tác, tổ liên kết trồng cây ăn quả, làm nòng cốt để tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị. Tăng cường liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp trong tiêu thụ sản phẩm, bảo đảm lợi ích hài hòa, bền vững cho các bên. Song song với đó, cần chú trọng xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước. Hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng của thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời, tăng cường kết nối cung – cầu, phát triển hệ thống logistics, chợ đầu mối nông sản, trung tâm chế biến, bảo quản hiện đại. Tăng cường vai trò quản lý Nhà nước, nhất là trong công tác quy hoạch, cấp phép, hướng dẫn kỹ thuật, kiểm soát chất lượng sản phẩm. Nâng cao năng lực dự báo thị trường, thông tin dịch vụ nông nghiệp; có chính sách tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp, hỗ trợ sản xuất – tiêu thụ phù hợp. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân, khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp.

Phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa không chỉ là yêu cầu kinh tế trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài, góp phần quan trọng vào tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân, bảo vệ môi trường sinh thái và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu. Với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận, nỗ lực của người dân và doanh nghiệp, tin tưởng rằng cây ăn quả sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại, hiệu quả và bền vững trên quê hương xứ Thanh.

Nguồn: Tỉnh ủy Thanh Hóa

https://thanhhoa.dcs.vn/tinhuy/pages/2025-05-16/Phat-trien-cay-an-qua-tren-dia-ban-tinh--huong-den.aspx